Moc czynna
Moc czynna jest strumieniem energii transferowanym na drodze elektrycznej, powodującym zużycie paliwa w elektrowni, umożliwiającym odbiór energii użytkowej w odbiorniku elektrycznym docelowym.
Jeżeli ktoś mówi o mocy elektrycznej nie podając, czy mówi o mocy czynnej, biernej, czy pozornej, to mówi o mocy czynnej. Moc czynna wyrażana jest w watach [W] lub kilowatach [kW], tak jak każdy inny strumień przepływu energii (np. moc cieplna emitowana przez Słońce, którą wyrazimy w [kW], a raczej w [YW] (yottawatach), bo kW to za małe jednostki).
Na marginesie: Pozostałe rodzaje mocy elektrycznej – bierna i pozorna mają inne, specjalne jednostki (a nie waty [W]), ponieważ wielkości te nie opisują ilości przepływającej energii w sensie fizycznym. Moc bierna wyrażana jest w kilowar [kvar]; moc pozorna – w kilowoltamperach [kVA].
W obliczeniach wykorzystuje się często moc średnią.
Moc średnia [kW śr.], np. Moc 15-minutowa; Moc 1-godzinna, czyli moc uśredniona w okresie czasu 15 min lub 1 h.
Moc bierna
- indukcyjna (+)
- pojemnościowa (–)
Moc bierna wyrażona jest w kilowarach [kvar]. Jest ona elementem przepływu mocy czynnej w sieciach prądu przemiennego, wynikająca z przesunięcia sinusoidy prądu względem sinusoidy napięcia w skali 1 okresu fali (maksymalnie o okres 1/50 s dla częstotliwości napięcia 50 Hz). Przesunięcie to jest opóźnieniem lub przyspieszeniem przepływu prądu wynikające ze zjawiska akumulacji ładunku elektrycznego w elementach pojemnościowych sieci (np. kondensatory urządzeń elektronicznych) lub indukcji prądu w elementach indukcyjnych sieci (np. uzwojenia silników elektrycznych). Wzajemne współdziałanie elementów pojemnościowych (–) i indukcyjnych (+) kompensuje (zmniejsza) moc bierną.
Skutki mocy biernej
Moc bierna powoduje straty energii czynnej w liniach przesyłowych (dodatkowe zużycie energii czynnej poza odbiorcą energii, nie mierzone przez licznik odbiorcy jako zużycie energii czynnej odbiorcy [kWh]), dlatego operator sieci dystrybucyjnej/przesyłowej (OSD/OSP) nalicza odbiorcom “Opłaty za moc bierną”.
Dodatkowe negatywne skutki u odbiorcy:
- straty ciepła w transformatorach,
- mniejszy zapas mocy transformatora wyrażony w kVA.